K vitamini yağda həll olunan vitamindir. K vitamininin əsas funksiyası qanın axıcılığını idarə etməkdir. K vitamini qanın laxtalanmasında mühüm rol oynayır, ürək xəstəliyi riskini azaltmağa kömək edir və sümük sağlamlığını dəstəkləyir. K vitamini çatışmazlığı nadirdir, çünki bağırsaqlarda faydalı bakteriyalar tərəfindən sintez olunur və qidalarda bol olur. K vitamini iki əsas qrupa bölünür: K1 və K2. K1 vitamini bitki mənşəli qidalarda olduğu halda, K2 vitamini daha çox heyvan mənşəli qidalarda olur.

• Phylloquinone (həmçinin K1 vitamini adlanır): Vitamin K1 əsasən kələm və ispanaq kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə olur.
• Menaquinone (həmçinin K2 vitamini kimi tanınır): Vitamin K2 bəzi heyvan mənşəli qidalarda və ət, yumurta və pendir kimi fermentləşdirilmiş qidalarda olur. K2 vitamini insan bağırsağındakı bakteriyalar tərəfindən də yaradıla bilər.

K vitamini nədir?

K vitamini bədənin qan laxtalanması üçün ehtiyac duyduğu və yaraların sağalmasına kömək edən vitaminlər qrupudur. K vitamininin sümükləri sağlam saxlamağa kömək edə biləcəyini göstərən bəzi elmi araşdırmalar da var.

K vitamini çatışmazlığının əlamətləri hansılardır?

Yetkinlərdə K vitamini çatışmazlığı nadirdir. Bununla belə, K vitamini çatışmazlığı antibiotiklər kimi K vitamini mübadiləsini maneə törədən dərmanlar qəbul edən insanlarda və ya qida və qida maddələrinin malabsorbsiyasına səbəb olan şəraitdə baş verə bilər. K vitamini çatışmazlığı yeni doğulmuş körpələrdə də baş verə bilər, çünki K vitamini plasentadan keçmir və ana südü az miqdarda K vitamini ehtiva edir. K vitamini çatışmazlığının ən çox görülən əlamətləri:

• Qanaxma
• Qanın laxtalanması üçün daha uzun müddət və ya protrombin vaxtının uzanması
• Osteopeniya və ya osteoporoz

Antibiotiklər bağırsaqda K vitamini istehsal edən bakteriyaları məhv edə bilər. Bir neçə həftədən çox antibiotik istifadəsi K vitamini səviyyəsini azalda bilər. Uzun müddətli antibiotik istifadə edən və iştahı zəif olan insanlar K vitamini çatışmazlığı riski daha yüksəkdir. Bu vəziyyətdə bu insanlar həkim məsləhəti ilə K vitamini əlavələrindən faydalana bilərlər.

Gündəlik nə qədər K vitamini lazımdır?

Yetkinlər üçün gündə hər kiloqram bədən çəkisi üçün təxminən 1 mikroqram K vitamini lazımdır. Məsələn, çəkisi 65 kq olan bir insanın gündə 65 mikroqram K vitamini, 75 kq ağırlığında olan bir insanın gündə 75 mikroqrama ehtiyacı olacaq. Mikroqram milliqramdan (mq) 1000 dəfə kiçikdir. Vücudunuzun ehtiyacından artıq qəbul edilən K vitamini gələcək istifadə üçün qaraciyərdə saxlanılır.

Həddindən artıq K vitamini qəbul etmək zərərlidirmi?

K vitamini qaraciyər, ürək, beyin, sümüklər və mədəaltı vəzi də daxil olmaqla bütün bədəndə geniş yayılmışdır. Digər yağda həll olunan vitaminlərdən fərqli olaraq, K vitamini çox miqdarda qəbul edilsə belə, nadir hallarda orqanizmdə zəhərli səviyyədə toplanır. Bunun səbəbi onun tez parçalanması və sidik və ya nəcislə xaric olmasıdır.

K vitamininin faydaları nələrdir? K vitamini nə edir?

K vitamininin bir çox faydası var. Bəzi tədqiqatlar qeyri-kafi K vitamini qəbulu ilə osteoporoz arasında korrelyasiya tapmışdır. Bir sıra tədqiqatlar, həmçinin K vitamininin sümüklərin qorunmasını dəstəklədiyini, sümük sıxlığını yaxşılaşdırdığını və sınıq riskini azaldır. Aparılan bir araşdırma, K vitamininin sümük mineral sıxlığına müsbət təsir etdiyini və sümük sınığı riskini azaltdığını təsdiq edir. Başqa bir araşdırmada, yüksək səviyyədə K1 vitamini olan 70 yaşdan yuxarı sağlam fərdlərin ən yüksək şifahi epizodik yaddaş performansına sahib olduğu anlaşıldı. K vitamininin başqa bir faydası, damarlarda mineralların yığıldığı minerallaşmanın qarşısını alaraq qan təzyiqini aşağı salmağa kömək etməsidir. Bu, ürəyin bütün bədənə qanı sərbəst şəkildə vurmasına imkan verir. Minerallaşma isə təbii olaraq yaşla baş verir və ürək xəstəliyi üçün əsas risk faktorudur. Həmçinin məlumdur ki, K vitamininin kifayət qədər qəbulu insult riskini azaldır.

Hansı qidalarda K vitamini var?

Xüsusilə yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər K vitamininin ən yaxşı mənbəyidir. K vitamini əslində birləşmələr qrupudur. Bu birləşmələrdən ən əhəmiyyətlisi K1 vitamini və K2 vitaminidir. Vitamin K1 yarpaqlı göyərti və bəzi digər tərəvəzlərdən əldə edilir. Vitamin K2 əsasən ət, pendir və yumurtadan alınan və bakteriyalar tərəfindən sintez edilən birləşmələr qrupudur.