Qızılca virusun yaratdığı çox yoluxucu xəstəlikdir. Yoluxmuş şəxs nəfəs aldıqda, öskürdükdə və ya asqırdıqda bu xəstəlik asanlıqla yayılır və bu virus hətda ağır xəstəliklərə, ağırlaşmalara və hətta ölümə səbəb ola bilir. Qızılca hər kəsə təsir edə bilər, lakin ən çox uşaqlarda rast gəlinir.

Qızılca tənəffüs yollarını yoluxdurur və sonra bütün bədənə yayılır. Simptomlara yüksək hərarət, öskürək, burun axması və bütün bədəndə səpgi daxildir. Peyvənd olunmaq qızılca xəstəliyinə tutulmamağın və ya başqa insanlara yayılmasının qarşısını almağın ən yaxşı yoludur. Peyvənd təhlükəsizdir və vücudunuza virusla mübarizə aparmağa kömək edir.

Qızılca xəstəliyinin simptomları və fəsadları

Qızılca xəstəliyinin simptomları adətən virusa məruz qaldıqdan 10-14 gün sonra başlayır. Qızartı və səpgi ən çox görünən simptomdur. Erkən simptomlar adətən 4-7 gün davam edir. Onlara daxildir:

• Burun axma
• Öskürək
• Qırmızı və sulu sızanaqlar

Səpki yoluxduqdan təxminən 7-18 gün sonra başlayır, adətən üz və yuxarı boyun ətrafında daha çox yayılır. Təxminən 3 gün ərzində  əllərə və ayaqlara yayılır. Adətən solmadan əvvəl 5-6 gün davam edir. Qızılcadan ölənlərin çoxu xəstəliklə bağlı ağırlaşmalardandır.

Qızılcanın ağırlaşmalarına aşağıdakılar daxil ola bilər:

• İshal və qusma.İshal və qusma bədəndən çox miqdarda su itkisi (dehidrasiya) ilə nəticələnə bilər.
• Qulaq infeksiyası.Qızılcanın ən çox görülən ağırlaşmalarından biri bakterial qulaq infeksiyasıdır.
• Bronxit və ya laringit.Qızılca tənəffüs yollarının qıcıqlanmasına və şişməsinə (iltihab) səbəb ola bilər. Bu, həmçinin ağciyərlərin əsas hava keçidlərini (bronxit) əhatə edən daxili divarların iltihabına səbəb ola bilər. Qızılca da səs tellərinin iltihabına (laringit) səbəb ola bilər.
• Sətəlcəm.Qızılca adətən ağciyərlərdə infeksiyaya (pnevmoniya) səbəb ola bilər. İmmuniteti zəif olan insanlarda bəzən ölümlə nəticələnə bilən xüsusilə təhlükəli pnevmoniya növü inkişaf edə bilər.
• Qızılca xəstəsi olan hər 1000 nəfərdən 1-də ensefalit adlı bir fəsad inkişaf edə bilər. Ensefalit beyinin qıcıqlanması və şişməsidir (iltihabıdır). Vəziyyət zəifləmiş immunitet sistemi olan insanlar üçün xüsusilə təhlükəli ola bilər. Ensefalit qızılcadan dərhal sonra və ya aylar sonra baş verə bilər. Ensefalit qalıcı beyin zədələnməsinə səbəb ola bilir.
• Hamiləlik problemləri.Əgər hamiləsinizsə qızılcadan qorunmaq üçün xüsusi diqqət göstərməlisiniz, çünki xəstəlik vaxtından əvvəl doğuşa, aşağı çəkiyə və dölün ölümünə səbəb ola bilər.

Əgər qadın hamiləlik zamanı qızılcaya yoluxursa, bu ana üçün təhlükəli ola bilər və körpənin vaxtından əvvəl aşağı çəki ilə doğulması ilə nəticələnə bilər.

Fəsadlar ən çox 5 yaşdan kiçik uşaqlarda və 30 yaşdan yuxarı böyüklərdə olur. Onlar daha çox zəif qidalanan uşaqlarda, xüsusilə də kifayət qədər A vitamini olmayan və ya İİV və ya digər xəstəlikləri olan şəxslərdə daha çox rast gəlinir. Qızılcanın özü də immunitet sistemini zəiflədir və bədən infeksiyalardan necə qorunacağını “unuda bilər” və bu da uşaqları son dərəcə həssas edir.

Kimlər risk altındadır?

İmmuniteti zəif olan hər hansı bir şəxs (peyvənd olunmamış və ya peyvənd olunub  immuniteti inkişaf etməmiş) yoluxa bilər. Peyvənd olunmamış uşaqlar və hamilələr qızılcanın ağırlaşmaları halları üçün ən yüksək risk qruplarına aiddirlər.

Qızılca xəstəliyinə yoluxma

Qızılca dünyanın ən yoluxucu xəstəliklərindən biridir, yoluxmuş burun və ya boğaz ifrazatları ilə təmasda (öskürmə və ya asqırma) və ya qızılca xəstəsinin tənəffüs etdiyi hava ilə tənəffüs yolu ilə yayılır. Virus havada və ya yoluxmuş səthlərdə iki saata qədər aktiv və yoluxucu olaraq qalır. Bu səbəbdən, o, çox yoluxucudur və qızılcaya yoluxmuş bir şəxs peyvənd olunmamış yaxın təmasda olan hər 10 nəfərdən doqquzuna yoluxa bilər.  Qızılca epidemiyaları xüsusilə gənc, az qidalanan uşaqlar arasında ağır fəsadlar və ölümlə nəticələnə bilər.

Qızılca xəstəliyinin müalicəsi

Qızılca üçün xüsusi müalicə yoxdur. Xüsusi krem və losyonlar simptomları aradan qaldırmağa, insanı rahatlaşdırmağa və ağırlaşmaların qarşısını almağa yönəlmişdir. Qızılca zamanı normal qidalanmaq və bol su içmək olduqca faydalıdır. Həkimlər pnevmoniya, qulaq və göz infeksiyalarını müalicə etmək üçün antibiotiklərdən istifadə edə bilərlər. Eyni zamanda, bu xəstəlik zamanı A vitamininin qəbulu da olduqca faydalıdır. Bu göz zədələnməsinin və korluğun qarşısını almağa kömək edə bilər.