İltihabi revmatizm və ya revmatoid artrit oynaqlarda iltihaba səbəb olan, oynaq deformasiyası yaradan və onun funksionallığına təsir edən autoimmun və iltihablı bir xəstəlikdir. Revmatoid artritdə immunitet sistemi səhvən oynaqları əhatə edən hüceyrələrə hücum edir. Bədənin digər hissələrinə də təsir edə bilən revmatoid artrit ağrı, hərəkətin məhdudlaşdırılması, iş və ictimai həyata mənfi təsir kimi əlamətlərə səbəb olur. Revmatoid artrit, həmçinin iltihablı revmatizm adlanır, həyat tərzi dəyişiklikləri, fiziki müalicə, dərman və ya cərrahiyyə ilə müalicə edilə bilər.

Revmatoid artrit nədir?

Revmatoid artrit  immunitet sisteminin oynaqda olan sinovium toxumalarında iltihaba səbəb olduğu, oynaqlarda ağrı, şişlik, temperaturun artması və sərtliyə səbəb olan revmatoloji bir problemdir . Adətən əllər və ayaqlardakı kiçik oynaqlara təsir edən revmatoid artrit orqanları və ya digər oynaqları da hədəfə ala bilər. Artritin ən çox yayılmış növlərindən biri olan iltihablı revmatizm ağrı və şişkinlik səbəbindən insanın gündəlik həyatda hərəkətinin məhdudlaşdırılmasına səbəb olur. Müalicə edilməzsə oynaqlara qalıcı zərər verə bilər.

Revmatoid artritin simptomları hansılardır?

İltihabi revmatizmin simptomları oynaqlarda ağrı, şişlik, sərtlik və həssaslıq ilə birlikdə əzələ ağrılarıdır. Revmatoid artritin simptomları insandan insana dəyişir. Ağırlıq dərəcəsi, başlanğıc yaşı, digər müşayiət olunan xəstəliklər klinik nəticələrə və gedişata təsir göstərir.

İltihabi revmatizmin bir növü olan revmatoid artritin simptomlarına aşağıdakılar daxildir:

• Oynaqlarda həssaslıq, şişlik və ağrı
• Adətən səhər saatlarında və ya istifadə edilməməsi səbəbindən hərəkətsizlikdən sonra oynaqlarda sərtlik
• Barmaq və ayaq barmaqlarının, əl və ayaq biləyi oynaqlarının tutulması
• Dirsək, çiyin, omba və diz oynaqları kimi böyük oynaqlarda sərtlik
• Yorğunluq
• Yanğı hissi
• İştah və kilo itkisi
• Hərəkətin məhdudlaşdırılması
• Oynaqlarda şişkinlik
• Artan temperatur və bəzən qızartı
• Xüsusilə səhərlər və ya uzun müddət oturduqdan sonra sərtlik

Revmatoid artrit zəiflik, yorğunluq, iştahsızlıq və bəzi xəstələrdə hərarət kimi ümumi simptomlara səbəb ola bilər.

Revmatoid artritin səbəbi nədir?

Revmatoid artrit insanın immun sistemində oynaq daxilində olan toxumalara hücum edən və iltihaba səbəb olan bir problem nəticəsində meydana gəlir. Bu, oynaqdakı sümük toxumasının yox olmasına və zəifləməsinə səbəb olur.

Revmatoid artrit üçün risk faktorları hansılardır?

Revmatoid artritdə immunitet sisteminin xəstənin toxumalarına reaksiya verməsinin və hücum etməsinin əsas səbəbləri hələ də araşdırılır. Revmatoid artritin inkişafında müəyyən genetik meyllər, fərdi xüsusiyyətlər, infeksiya, immunitet sistemi, tütün istifadəsi və ətraf mühit faktorlarının təsirli ola biləcəyi düşünülür. Revmatoid artrit hər yaşda görülsə də, yaş artdıqca baş vermə riski artır. Qadınlarda xəstəliyin inkişaf ehtimalı kişilərə nisbətən 2-3 dəfə yüksəkdir. Tibbi araşdırmalar göstərdi ki, siqaret çəkmək insanın revmatoid artrit riskini artırır və xəstəliyi daha da pisləşdirə bilər. Siqaretin xüsusilə müəyyən gen siniflərini daşıyan xəstələrdə riski əhəmiyyətli dərəcədə artıra biləcəyi aşkar edilmişdir. Bu səbəblə revmatoid artrit xəstələrinə siqareti ən qısa zamanda buraxmaları tövsiyə edilir. Həddindən artıq çəki də revmatoid artritin inkişafına səbəb ola bilər. Bu xəstəliyin əmələ gəlməsində piylənmənin rolunu araşdıran araşdırmalar müəyyən edib ki, insan nə qədər çox kilolu olarsa, revmatoid artritə tutulma riski də bir o qədər yüksəkdir.

Revmatoid artrit diaqnozu necə qoyulur?

Revmatoid artrit əlamətləri ilə müraciət edən insanların diaqnozu fiziki müayinəyə uyğun olaraq müvafiq laboratoriya testləri (məsələn, RF, Anti CCP) və görüntüləmə üsulları (rentgen, ultrasəs və ya MRT) qiymətləndirilir. İltihabi revmatik xəstəliklərin nəticələri oxşar ola biləcəyi üçün ən yaxşı yanaşma, revmatoid artrit diaqnozunu aydınlaşdırmaq üçün təcrübəli mütəxəssis həkimlərə və ya revmatoloqlara müraciət etmək mühümdür.